‘Die vernedering, dat vind ik mooi’

• Joost Schellevis

  redacteur Tech

• David van Hulzen

  redacteur NOS Tales

“Hey, hoertje”, “Wat een mooie naaktfoto’s, dit wil ik wel in het echt zien”, “We komen nu naar je toe”. Veerle (16) hangt met haar vriend op de financial institution, ze kijken een movie, als dat soort appjes opeens binnen beginnen te stromen.

Uit een van die appjes blijkt waarom: het is een screenshot van een expose-groep. Háár naam, nummer, Instagram-naam en woonplaats staan erin, met daarboven naaktfoto’s die ze naar een eerdere liefde stuurde.

“Mijn hoofd stond er niet op, maar voor mensen die me kenden was het wel duidelijk dat ik het was”, zegt Veerle. “Ik was heel bang dat mensen uit die groep me ook echt zouden komen opzoeken.” Het stalken hield uiteindelijk een maand aan. “Elke dag kreeg ik telefoontjes en appjes”, zegt ze.

NOS Tales spreekt in de video hieronder met een ‘exposer’ en met een meisje dat slachtoffer is geworden.

Veerle was ten tijde van de foto’s 14 jaar, waarmee die foto’s formeel als kinderporno gelden. Bezit en doorsturen kunnen daarmee zwaar worden bestraft.

Het maakt mensen als Bryan (18), die in meerdere expose-groepen actief is, weinig uit. “Als je een jaar of 17 bent en je wordt on-line gegooid, dan is het toch je eigen schuld?”

Voor Bryan is het simpel. Als man magazine je weliswaar een vrouw om nudes vragen, maar “dan hoort zij nee te zeggen”. En stuurt ze de foto’s toch, “dan gooi je ze direct on-line”.

Dat die meisjes dan worden gepest, dat het hun hele middelbareschooltijd kan verpesten, dat het hele dorp de naaktfoto’s heeft gezien – eigen schuld, zegt Bryan.

De redactie van NOS Tales heeft geverifieerd dat Bryan duizenden expose-berichten in chatkanalen heeft gestuurd. “Het begon in de eerste klas. Twee meisjes pestten me. Ik hoorde dat ze naaktfoto’s hadden gestuurd naar een vriend van mij”, vertelt hij. “Ik betaalde hem 15 euro om de foto’s naar me door te sturen. Ik gooide ze direct on-line.”

Dat voelde goed, zegt hij. “Het voelde als een overwinning voor mijzelf. Ik zag hoe ze door de hele college gepest werden.” Hij zegt sindsdien circa zeventig meiden uncovered te hebben, al is dat onmogelijk te verifiëren. Met zijn slachtoffers bouwt hij een vertrouwensband op, bijvoorbeeld by way of Snapchat, waarna hij ze om naaktfoto’s vraagt. “En dan expose ik ze. Die vernedering die je dan ziet, dat vind ik mooi om te zien.”

Veerle heeft nooit aangifte gedaan. “Een politieagent raadde me dat af, omdat de hele kwestie dan alleen maar langer zou voortduren.” Ook had ze er geen zin in dat er dan opnieuw veel mensen naar haar naaktfoto’s zouden moeten kijken.

Soms kan het voor slachtoffers bovendien gevaarlijk zijn om stappen te ondernemen. “Als ik iemand expose, houd ik de helft aside”, zegt Bryan. “Als ze naar de politie gaan, dan submit ik de andere helft.”

Toch is Bryan al wel opgepakt en veroordeeld voor het chanteren van een meisje met naaktfoto’s. “Dat deed ik met mijn normale telefoon, niet met mijn backuptelefoon”, zegt Bryan. Daardoor was het terug te voeren naar hem. “Toen kreeg ik een maand cel en een jaar voorwaardelijk. Dat vond ik niet zo erg. Het was maar een maandje.”

Is hij niet bang dat hij opnieuw wordt gepakt voor het exposen van meisjes, en een jaar achter de tralies belandt? “Neuh.”

De namen van Veerle en Bryan zijn gefingeerd. Hun identiteit is bekend bij de redactie.