Wat zijn de belangrijkste innovaties binnen de overheids-it? Het antwoord komt van Ictu, de onafhankelijke organisatie voor advies en projecten binnen de overheid die alle digitale traits die maatschappelijke vraagstukken kunnen oplossen, op een rijtje heeft gezet.
In de ‘Technologiescan 2023‘ staan de bevindingen. De scan sluit aan op de nieuwe trendradar van de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur die onlangs werd gepubliceerd. De belangrijkste innovaties zijn afgezet tegen de thema’s uit de Werkagenda Waardengedreven Digitaliseren.
Ictu maakt duidelijk welke ontwikkelingen per programmalijn related zijn. Daarnaast zijn de belangrijkste technologieën uitgelicht, zie je het niveau van ontwikkeling (het niveau van volwassenheid) en wordt de toegevoegde waarde voor de overheid beschreven. Doel van de scan is om opdrachtgevers te laten zien welke innovaties van belang kunnen zijn, om te volgen of om zelf toe te passen.
Ictu baseert het niveau van volwassenheid op de hype-cycle van adviesbureau Gartner dat vijf fasen uit de levenscyclus van een innovatie onderscheidt: van innovatieprikkel tot piek van overspannen verwachting, dal van teleurstelling, helling van verlichting en plateau van productiviteit. Volgens Ictu bevinden zich metaverse, enterprise ecosystem modelling, platform engineering, het geautomatiseerd handhaven en uitvoeren van wet- en regelgeving in de eerste fase.
Burgers
Overspannen zijn de verwachtingen voor ‘buyer journey analytics’ en het centraal betrekken van burgers bij het ontwerp van diensten en oplossingen voor maatschappelijke problemen. Ook digitale ethiek, verantwoorde ai en blockchain voor knowledge safety behoren tot die categorie. Te veel wordt ook verwacht van centrale plekken waar knowledge en informatie over gegevens zijn uit te wisselen. Hetzelfde geldt voor design-systemen die herbruikbare instruments bevatten die voldoen aan bepaalde technische, visuele en gebruikersinterfacestandaarden.
Na een fase van overtrokken verwachtingen komt technologie doorgaans in een ‘dal van teleurstelling’ terecht. Alles is toch minder rooskleurig dan eerder werd voorgesteld. Low-code, digital twin en good contracts bevinden zich in deze fase van getemperde verwachtingen. Ook ux/design considering, digital assistant software program, knowledge and analytics governance, consent and desire administration en knowledge literacy zitten in deze fase van bezinning en meer realisme.
Op de helling van verlichting (vierde fase) bevinden zich ‘privateness by design’, ‘self sovereign identification’, ‘digital identification pockets’, keten- en procesmanagement, ‘group administration’, open supply, ‘full life cycle api administration’, cloud (deels) en het web of issues. In de laatste fase (productiviteit) zitten gamification, knowledge and analytics providers en cloud (deels).
De auteurs stellen huge dat er soms een verschil zit in de mate van volwassenheid van innovaties tussen de overheid en de non-public sector. Technologieën op het gebied van privateness en digital ethics zijn bijvoorbeeld volwassener binnen de overheid. Die krijgen in de scan dan ook een andere waardering dan in de gangbare rapporten uit de markt.