Inteelt vormt momenteel de grootste bedreiging voor orka’s bij de Noord-Amerikaanse westkust. De dolfijnachtigen zijn soms zo nauw aan elkaar verwant, dat ze op jongere leeftijd sterven. De al zo bedreigde populatie kan zo niet herstellen.
Vrouwtjesorka’s zijn op hun twintigste het vruchtbaarst. Maar in veel gevallen bereiken ze die leeftijd niet eens, blijkt uit een maandag verschenen onderzoek in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Ecology & Evolution.
Volgens de onderzoekers is het niet per se de inteelt zelf die de populatie zo kwetsbaar maakt. “Het is meer dat inteelt de dieren kwetsbaarder maakt voor ziekten en omgevingsfactoren”, zegt medeonderzoeker Kim Parsons tegen persbureau AP.
Volgens de onderzoekers leven drie grote groepen orka’s ten westen van de VS en Canada. Hoewel de leefgebieden van de groepen overlappen, hebben ze elkaar de laatste dertig generaties niet regelmatig genoeg gekruist.
Vangst voor waterparken dramatisch voor de orka
De orkapopulatie ten westen van de VS en Canada had het de afgelopen halve eeuw zwaar te verduren. Door milieuvervuiling en de vangst van orka’s voor waterparken raakte de diersoort met uitsterven bedreigd.
In de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw was het zeer gebruikelijk om voor het vermaak van mensen orka’s te vangen. Volgens de waterparken waren er genoeg orka’s in de zee en konden de dieren bovendien duurzaam worden gevangen.
Maar zeker dertien orka’s stierven al tijdens de vangst. 45 orka’s belandden in dierenparken over de hele wereld. Dat had volgens de onderzoekers tot gevolg dat 40 procent van de orka’s bij Noord-Amerika in rap tempo verdween. Nu is het vangen van orka’s verboden.
Situatie niet hopeloos
Toch is de situatie volgens Parsons niet hopeloos. Mensen kunnen de diersoort volgens haar helpen door een zo optimaal mogelijk leefgebied te creëren. Dat gebeurt nu ook al. Zo zijn in Noord-Amerika dijken doorgeprikt en dammen verwijderd om ruimte te geven aan zalmen, die een prooi voor orka’s zijn.
Ook is de visserij beperkt, zodat er nog genoeg te eten overblijft voor orka’s. En boten moeten langzamer en verder uit de buurt van orka’s varen, zodat de dieren minder gestrest zijn en beter kunnen jagen.
Mensen moeten zich niet met het voortplantingsproces van de orka’s gaan bemoeien, zeggen de onderzoekers. Zo moeten we zeker geen dieren vangen om ze met elkaar involved te brengen. “We moeten het echt aan de orka’s overlaten om te paren met wie ze willen en de populatie op andere manieren ondersteunen”, zegt Parsons.